บทความที่ 2
เรื่องน่ารู้ของกัญชา และการใช้ประโยชน์โดยไม่ผิดกฎหมาย
การดูแลสุขภาพด้วยพืชสมุนไพร เป็นวิธีธรรมชาติที่กำลังเป็นเทรนด์นิยม “กัญชา” เป็นพืชสมุนไพรควบคุม ชนิดหนึ่ง ที่มีสรรพคุณทางยาสามารถนำมาพัฒนาเป็นยารักษาโรคได้ แต่เนื่องจากมีผลออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท จึงถือเป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 5 ส่วนการนำกัญชามาใช้ประโยชน์โดยไม่ผิดกฎหมาย ควรทำอย่างไร บทความนี้คำตอบค่ะ
เรื่องน่ารู้ของกัญชา และการใช้ประโยชน์ โดยไม่ผิดกฎหมาย
กระแสการปลดล็อกกัญชาออกจากบัญชียาเสพติดประเภทที่ 5 เป็นข่าวที่มาแรงในช่วงปี 2565 และต่อมา เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2565 กระทรวงสาธารณสุขได้ปลดล็อกกัญชาออกจากบัญชียาเสพติดประเภทที่ 5 มีผลบังคับทางกฎหมายใช้เฉพาะในประเทศไทย ส่งผลให้มีการปลูกและครอบครองเพื่อนำกัญชามาใช้ประโยชน์ทางการแพทย์และใช้ประโยชน์ด้านอื่น ๆ แต่การปลูก การครอบครองและการนำมาใช้โดยไม่ผิดกฎหมายมีข้อควรรู้ ดังนี้
- องค์กร ที่ได้รับสิทธิในการปลูกและครอบครองกัญชาโดยไม่ผิดกฎหมาย มี 8 กลุ่ม ได้แก่
- องค์กรที่มีหน้าที่ศึกษาวิจัย หรือมีการเรียนการสอนด้านการแพทย์ หรือเกษตรศาสตร์
- องค์กรภาครัฐที่มีหน้าที่ป้องกัน ปราบปรามและแก้ปัญหายาเสพติด หรือสภากาชาดไทย
- องค์กรหรือผู้ที่ประกอบวิชาชีพเครือข่ายแพทย์แผนไทย และหมอพื้นบ้านตามเงื่อนไขที่รัฐมนตรีประกาศกำหนด
- สถาบันอุดมศึกษาที่ศึกษาและวิจัย และเรียนด้านการแพทย์
- วิสาหกิจชุมชนซึ่งจดทะเบียนตามกฎหมาย
- ผู้ประกอบการขนส่งสาธารณะระหว่างประเทศ
- ผู้ป่วยที่เดินทางระหว่างประเทศที่มีความจำเป็นต้องใช้ยาเสพติดและพกติดตัว
- ผู้ขออนุญาตที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขเห็นชอบ
- ส่วนของกัญชาที่ปลดล็อกแล้ว สามารถนำมาใช้ได้โดยไม่ผิดกฎหมาย
ส่วนประกอบของกัญชา ที่หลังจากปลดล็อกแล้ว สามารถนำมาใช้ได้โดยไม่ผิดกฎหมาย คือส่วนที่ไม่เป็นยาเสพติด ได้แก่ ใบที่ไม่ติดกับช่อดอก เปลือก ลำต้น เส้นใย กิ่ง ก้าน และราก การปลูก การสกัด และผลิตทั้งหมด ยังต้องขออนุญาตจาก อย. ตาม พ.ร.บ.ยาเสพติด ผู้มีคุณสมบัติขออนุญาต คือ องค์กรหรือหน่วยงานที่ระบุไว้ 8 กลุ่ม
- ส่วนของกัญชาที่ยังเป็นยาเสพติดประเภท 5
กัญชาแม้จะปลดล็อกจากยาเสพติดประเภท 5 แล้ว แต่การนำส่วนประกอบของกัญชาไปใช้ ประโยชน์ยังมีความผิดตามกฎหมาย ได้แก่ ช่อดอกกัญชา และเมล็ดกัญชา ซึ่งทั้ง 2 ส่วนนี้ยังไม่ปลดล็อกจากยาเสพติด
- กัญชา และสถานะของกัญชาเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์
ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ ฉบับที่ 7 พ.ศ. 2562 ถือว่ากัญชา ไม่ใช่ยาเสพติด โดยมีสถานะ เป็นพืชสมุนไพรควบคุม และให้ส่วนต่าง ๆ ของกัญชา เช่น กิ่ง ลำต้น ราก ส่วนที่มีสาร THC สารไม่เกิน 0.2% ยกเว้นเมล็ดกัญชา และช่อดอก ไม่จัดเป็นยาเสพติด ตามประกาศของกระทรวงสาธารณสุข มีผลตั้งแต่วันที่ 17 มิถุนายน 2565
- สารในกัญชาที่เป็นประโยชน์ทางการแพทย์
ในกัญชา มีสารสกัดหลักในทางการแพทย์ 2 ชนิด ได้แก่ Tetrahydro Cannabinol หรือ THC และ Cannabidiol หรือ CBD ซึ่งเป็นสารในกลุ่ม Cannabinoids THC จะมีฤทธิ์ต่อจิตประสาท ช่วยเรื่องการผ่อนคลาย และเพิ่มความอยากอาหาร ไม่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท ไม่ส่งผลให้เกิดอาการเมา ช่วยระงับอาการปวด อาการอักเสบ การชักเกร็ง ลดความกังวล ป้องกันการสูญเสียความทรงจำระยะสั้น และลดโอกาสเกิดโรคทางจิต
- สารในกัญชาที่ทำให้เกิดอาการเสพติด
สารสกัดหลักในกัญชา แม้จะมีประโยชน์ทางการแพทย์ แต่หากร่างกายได้รับในปริมาณมาก ก็จะทำ ให้มีผลข้างเคียง เช่น กระหายน้ำ หัวใจเต้นเร็ว ตอบสนองช้า สูญเสียความทรงจำชั่วขณะ ประสาทหลอน หูแว่ว และทำให้เกิดอาการเสพติด จึงจำเป็นต้องมีการควบคุมให้สารสกัด THC จากกัญชา ที่ได้หรือนำมาใช้ต้องมีค่า THC ไม่เกิน 0.2%
สรุป
การใช้ประโยชน์จากกัญชา แม้ปัจจุบันจะมีการปลดล็อกให้ประชาชนสามารถปลูกเพื่อใช้เอง รวมทั้งการปลูกในเชิงพาณิชย์ได้แล้ว แต่การปลูกก็ต้องขออนุญาตหรือจดแจ้งผ่านแอปพลิเคชัน “ปลูกกัญ” ขององค์การอาหารและยา (อย.) สำหรับการจำหน่ายส่วนต่าง ๆ ของกัญชาที่ไม่ใช่การขายเมล็ดพันธุ์ กิ่งพันธุ์ หรือสารสกัด แต่เป็นการขายผลิตภัณฑ์อาหารที่ใช้เปลือก ลำต้น เส้นใย กิ่งก้าน รากและใบ ซึ่งไม่มียอดหรือช่อดอกติดมาด้วย รวมถึงการผลิตภัณฑ์อาหารที่มีการใช้ประโยชน์จากสารสกัด CBD สามารถทำได้ไม่ผิดกฎหมาย และไม่ต้องขออนุญาต
